Quảng Trị - Những giờ tìm anh (3)

Chiều Chủ Nhật, mai Rằm Trung Thu nên mọi người nghỉ sớm. Chúng tôi leo lên chiếc xe tải của đội quy tập đi về thị xã. Tận dụng tối đa thời gian, chúng tôi vào thăm thành cổ.

Đường Lý Thái Tổ ở mặt phía Nam thành.

Đường Minh Mạng mặt phía Tây.

Hào nước bao quanh thành.



Cây được trồng khi trùng tu thành và cây dại mọc um tùm trên những bờ tường.

Bị chi phối bởi những gì đã nghe, đã đọc về nơi đây, tôi thấy mầu xanh u uẩn, rờn rợn.

Bát hương cúng vong trên cây bên đường.

Cổng thành phía Nam.

Sen đang tàn

Vài chục bước lại dừng lại chụp ảnh nên mọi người đã ra khỏi tầm nhìn. Tôi tận hưởng khoảng thời gian không ai xâm phạm của riêng mình tôi, cho dù đó là nỗi buồn đau.

Nhắm theo trục Thần Đạo của thành.

Bức tường thành cổ còn lại.

Nhân chứng của thời gian.

Bước qua cổng thành.

Và nhìn lại.

Bảo tàng thành cổ nằm bên phải Đài tưởng niệm.

Đài tưởng niệm hình một nấm mộ.

Tôi dừng lại nhìn đoàn người lên viếng và nhớ lần đầu tiên đặt chân tới đây đã khóc lặng đi thế nào.

Trời chiều. Đàn chuồn chuồn bay dày đặc trên ngôi mộ khổng lồ.

Anh Hòa, đồng đội của anh trai tôi. 

Số phận đã cho anh thoát khỏi nấm mồ tập thể.

Hành trang người lính dưới đáy nấm mồ.



Lỗ tròn thông từ phần dương vào lòng nấm mồ.

81 bức phù điêu - 81 tờ lịch ghi lại từng ngày cuộc chiến 81 ngày đêm tại Thành Cổ Quảng Trị từ 28/06/1972 ...

... đến 16/09/1972.

Tờ lịch ghi ngày anh trai tôi hy sinh.

Từ đỉnh nấm mồ nhìn về cổng thành. Lối về quê mẹ đó các anh. Dường như không trung quanh tôi vang vọng “Lời khấn các anh vang chín tầng trời/Có đưa nổi linh hồn anh về Bắc?”

Lối ra sông nơi các anh đêm nào bơi vào vùng đất chết.

Những người đồng đội.

Chiều nằng nặng rơi.

Bên quán nước ven đường ngoài thành, nghe những hồi ức tuổi 18 của các anh, không biết nói gì về tâm trạng của mình. Nặng nề - cảm xúc đó rõ nhất.

Trước khi đi ăn tối trưởng đoàn thông báo các hiện vật tìm thấy trong quá trình khai quật, theo quy định, phải nộp cho đội quy tập. Nếu muốn, các gia đình có thể chụp ảnh làm tư liệu trước khi bàn giao vào sáng mai. Tôi vội vã sang phòng anh vì chưa được thấy số quân tư trang đào được trong hai ngày đầu ở độ sâu khoảng 1m.  

 

Xẻng đào hầm của bộ đội miền Bắc, 

xẻng cán gập của Mỹ,

dao găm,

bật lửa,

cốc uống nước làm từ hộp đựng thuốc nổ TNT và mảnh hăng gô cong queo vì bom,

dây đồng hồ đeo tay,

bút máy Trường Sơn bẹp nát,

bàn chải đánh răng,

lọ thuốc Penicillin,



vịt nước mắm của lính VNCH,



quai dép cao su,

đế và dây giầy...

Bữa tối trên hè phố kết thúc ngày đầu tiên nơi đây. Giờ này cuộc sống nơi thành phố mới bừng lên nhưng ở cái thị xã bé nhỏ này nhịp sống đang khép lại. Không đặt trước nên quán hầu như không còn đồ ăn, mấy phụ nữ trong đoàn tất tả chạy sang hàng xung quanh mua gom đồ ăn. Tiếng trống chiêng của nhóm trẻ múa lân trên phố không kéo tôi ra khỏi tâm trạng buồn bã, mệt mỏi rã rời.

Một ngày chứa đựng hàng nghìn, hàng vạn ngày của những cuộc đời đang tồn tại và đã đóng lại. Gánh nặng đè trĩu trong lòng, đúng là có những lúc ta thấy “một ngày dài hơn thế kỉ”.

(còn nữa)